بررسی جوانب مختلف و زمان مناسب برای عقیم‌سازی
عقیم‌سازی یکی از موضوعات پرچالش در دنیای نگهداری از حیوانات خانگی است. این اقدام که معمولاً به عنوان یک راه‌حل برای کنترل جمعیت حیوانات و بهبود سلامت آن‌ها مطرح میشود، نظرات و دیدگاه‌های متفاوتی را به خود جلب کرده است. در این مقاله، به بررسی جوانب مثبت و منفی عقیم‌سازی، زمان مناسب برای انجام آن و تأثیرات آن بر سلامتی و رفتار حیوانات می‌پردازیم.
۱. تعریف عقیم‌سازی
عقیم‌سازی به فرآیند جراحی گفته میشود که در آن توانایی تولید مثل در حیوانات نر یا ماده به طور دائم از بین می‌رود. در گربه‌ها و سگ‌ها، این عمل معمولاً به وسیله برداشتن بیضه‌ها (در نرها) یا تخمدان‌ها و رحم (در ماده‌ها) انجام میشود.
۲. حیواناتی که میتوان آن‌ها را عقیم کرد
عقیم‌سازی می‌تواند برای انواع مختلفی از حیوانات انجام شود. این حیوانات شامل موارد زیر هستند:
سگ‌ها: یکی از رایج‌ترین حیواناتی که تحت عمل عقیم‌سازی قرار می‌گیرند. این عمل به کنترل جمعیت و بهبود سلامت نرها و ماده‌ها کمک می‌کند.
گربه‌ها: مانند سگ‌ها، گربه‌ها نیز معمولاً عقیم‌سازی می‌شوند تا از بارداری‌های ناخواسته و مشکلات بهداشتی جلوگیری شود.
خرگوش‌ها: عقیم‌سازی در خرگوش‌ها می‌تواند به جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته و بهبود رفتار آن‌ها کمک کند.
جوندگان: برخی از جوندگان مانند همسترها و موش‌ها نیز می‌توانند عقیم شوند، به ویژه در مواردی که در کنار یکدیگر نگهداری می‌شوند.
پرندگان: در برخی موارد، عقیم‌سازی در پرندگان نیز امکان‌پذیر است، به ویژه برای جلوگیری از رفتارهای ناهنجار در گونه‌هایی مانند طوطی‌ها.
مهره‌داران آبزی: برخی از مهره‌داران آبزی نیز می‌توانند تحت عمل عقیم‌سازی قرار گیرند، به خصوص در شرایط خاص.
۳. فواید عقیم‌سازی
کنترل جمعیت: عقیم‌سازی به طور قابل توجهی به کاهش تعداد حیوانات بی‌سرپرست و ولگرد کمک می‌کند. در کشورهایی که برنامه‌های موفق عقیم‌سازی را پیاده کرده‌اند، نظیر آلمان و سوئد، شاهد کاهش چشمگیری در جمعیت حیوانات بی‌خانمان و افزایش تعداد حیوانات سالم و شاداب هستیم. به عنوان مثال، در آلمان، پس از اجرای برنامه‌های عقیم‌سازی، جمعیت سگ‌ها و گربه‌های ولگرد تا ۴۰ درصد کاهش یافته است.
بهبود سلامتی:
- در نرها، عقیم‌سازی می‌تواند از بروز برخی بیماری‌ها مانند سرطان بیضه جلوگیری کند و مشکلات پروستات را کاهش دهد.
- در ماده‌ها، این عمل خطر ابتلا به سرطان پستان و عفونت‌های رحمی (پیومترا) را کاهش می‌دهد.
کاهش رفتارهای ناخواسته: عقیم‌سازی می‌تواند به کاهش رفتارهای ناهنجار مانند گلاب‌زنی، مبارزه و فرار از خانه کمک کند.
۴. معایب عقیم‌سازی
- عوارض جانبی: مانند هر عمل جراحی دیگری، عقیم‌سازی نیز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. این عوارض ممکن است شامل عفونت، خونریزی و واکنش به بیهوشی باشد که امروزه به دلیل اینکه این جراحی ها بسیار انجام میگیرد با انتخاب یک دامپزشک مجرب این عمل به سادگی و بدون دردسر انجام میشود .
- افزایش وزن: برخی از حیوانات پس از عقیم‌سازی ممکن است به افزایش وزن دچار شوند. این موضوع به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش فعالیت بدنی ممکن است رخ دهد که با انتخاب غذای مناسب موجود در بازار برای حیوانات عقیم شده میتوان افزایش وزن را کنترل کرد .
- تأثیر بر شخصیت: برخی از صاحب‌نظران بر این باورند که عقیم‌سازی می‌تواند بر شخصیت و رفتار حیوانات تأثیر بگذارد به طوری که اکثر حیوانات پس از عقیم سازی آرام تر و مهربان تر می شوند هرچند این موضوع همچنان مورد بحث است.
۵. زمان مناسب برای عقیم‌سازی
- سگ‌ها: بهترین زمان برای عقیم‌سازی سگ‌ها معمولاً در سن ۶ تا ۱۲ ماهگی است. این سن به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به اندازه کافی رشد کنند و از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
- گربه‌ها: برای گربه‌ها، عقیم‌سازی معمولاً در سن ۵ تا ۶ ماهگی انجام میشود. این کار به جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته و مشکلات بهداشتی کمک می‌کند.
۶. ضرورت عقیم‌سازی برای حیوانات خانگی و شهری
عقیم‌سازی برای حیوانات خانگی و شهری یک اقدام ضروری است. حیوانات خانگی باید تحت مراقبت صاحبان خود قرار گیرند و مسئولیت‌پذیری در قبال آن‌ها به معنای عقیم‌سازی و جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته است.
در مورد حیوانات شهری، همکاری بین مدیران و نهادهای محلی برای اجرای برنامه‌های عقیم‌سازی ضروری است. این برنامه‌ها نه تنها به کنترل جمعیت حیوانات بی سرپناه کمک می‌کند، بلکه به بهبود سلامت عمومی نیز می‌انجامد. برای مثال، در بسیاری از شهرهای ایالات متحده، برنامه‌های عقیم‌سازی و واکسیناسیون به کاهش شیوع بیماری‌ها در بین حیوانات و انسان‌ها کمک کرده است.
۷. آمار و شواهد جهانی
بر اساس آمارهای جهانی، کشورهایی که برنامه‌های مؤثر عقیم‌سازی را به اجرا درآورده‌اند، شاهد بهبود قابل توجهی در وضعیت سلامت و رفاه حیوانات بوده‌اند. برای مثال:
- در استرالیا، پس از اجرای برنامه‌های عقیم‌سازی، جمعیت سگ‌ها و گربه‌های ولگرد به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته است.
- آلمان نیز با برنامه‌های کنترل جمعیت، موفق به کاهش تعداد حیوانات بی‌سرپرست و افزایش درصد حیوانات پذیرفته شده در پناهگاه‌ها شده است.
- کشورهای دیگر مانند سوئد و هلند نیز با حمایت‌های مالی و آموزشی در زمینه عقیم‌سازی، به جمعیت سالم‌تری از حیوانات دست یافته‌اند.
تحقیقات نشان می‌دهد که در کشورهای با برنامه‌های مستمر عقیم‌سازی، به طور میانگین ۷۵ درصد کاهش در جمعیت حیوانات بی‌خانمان مشاهده شده است.
نتیجه‌گیری
عقیم‌سازی یک تصمیم مهم و پیچیده است که مجموعا به نفع حیوان و جامعه می باشد مگر در گونه های نادر. فواید زیادی برای عقیم‌سازی حیوانات خانگی و شهری وجود دارد و این اقدام می‌تواند برای جمعیت‌های بزرگ و رایج مفید باشد و فقط برای نژادهای نادر یا حیوانات خاص ممکن است به خطرات خاصی منجر شود. در نهایت، هدف اصلی باید رفاه و سلامت حیوانات باشد. مشاوره با دامپزشک می‌تواند به صاحبان حیوانات کمک کند تا بهترین تصمیم را برای حیوانات خود بگیرند و در آخر لازم است بدانید که جراحی عقیم سازی بسیار راحت انجام میگیرد خصوصا برای حیوانات نر که یک رو پس از عمل کاملا شاداب و سرحال هستند و برای جنس ماده نیاز به حداقل سه روز بستری و مراقبت لازم است . در مورد هزینه های عقیم سازی که به طور معمول برای نرها مبلغ کمتر و برای ماده مبلغ بیشتری در نظر گرفته میشود که خوشبختانه در کشور ما دامپزشکان مجربی هستند که با هزینه های منصفانه این کار را انجام میدهند .
